Inwijding

Inwijding

door Hidayat Inayat-Khan

Het woord 'inwijding' kent vele betekenissen. De betekenis is afhankelijk van de toestand waarin we verkeren als we ermee in aanraking komen. Eén betekenis kan in verband gebracht worden met initiatief. Een eerste stap, bewust of onbewust genomen, is een initiatief. Geboorte bijvoorbeeld is een initiatief. Als het kind opgroeit, is gedurende zijn hele leven elke genomen beslissing in feite een initiatief. Het leven op aarde kan dan ook gezien worden als een voortdurende opeenvolging van genomen initiatieven. Initiatieven kunnen van materiële, culturele, religieuze, spirituele of andere aard zijn; ze worden uit vrije wil genomen. Als een initiatief wordt opgedrongen in plaats van uit vrije wil genomen of als de kans om een initiatief te nemen verkeerd begrepen wordt, ontstaat verzet.

Het beredeneren van een initiatief kan iemand ervan weerhouden een beslissing te nemen over iets dat misschien succes gebracht zou hebben. Hoewel het redeneervermogen helpt ons doel te bereiken, is het vaak datzelfde redeneervermogen dat ons ervan weerhoudt een initiatief te nemen. Het is niettemin zo, dat elk belangrijk initiatief door grote creatieve zielen genomen, alleen zo krachtig kon zijn omdat de kracht ervan niet gehinderd werd door gebrek aan overtuiging van de waarde van het initiatief of aan twijfel over het resultaat.

Nog voordat ze de waarde van inwijding inzien, zijn onze vrienden van wie we gewoonlijk toch aanmoediging verwachten, vaak geneigd te zeggen of te denken dat het een gek plan is, dweperig is of een ondoordachte beslissing. Deze mening wordt niet zozeer beïnvloed door de rede maar meer door gevoelens van kritiek en onvermogen en niet door inzicht en kennis van het onderwerp.

Inwijding kunnen we op verschillende manieren ervaren. Soms op natuurlijke wijze, soms doordat er een initiatief genomen is waarvoor geen logische verklaring voorhanden is. Natuurlijke inwijding komt soms onverwacht of na ernstige ziekte of lijden. De horizon verwijdt zich dan in een flits alsof de wereld in één moment getransformeerd is. Degene die dit overkomt, wordt op een andere hoogte afgestemd. Hij begint anders te denken, te voelen, te zien en te handelen. Dan staat iemand inderdaad anders in het leven. De houding ten opzichte van het leven is totaal veranderd en er lijken geen belemmeringen meer te zijn om genomen beslissingen tot een goed einde te brengen. Dit is een plotselinge verandering van de kijk op het leven. Iemand blijft actief in diezelfde wereld van voorheen maar staat er anders tegenover en heeft het gevoel alsof hij ontwaakt is in een andere wereld. Wat belangrijk leek heeft zijn waarde verloren. Alles laat zich nu in zijn werkelijke waarde zien. Oud of jong, met meer of minder ervaring, inwijding kan zich op elk moment voordoen; bij de een geleidelijk aan, bij de ander plotseling. Bovengenoemde gebeurtenissen noemen we 'natuurlijke inwijding'.

Initiatieven waarvoor geen logische verklaring voorhanden is, komen voort uit invloeden die ontvangen worden uit bronnen van buitenaf. Jammer genoeg kunnen deze invloeden soms een negatief karakter dragen, maar ze kunnen ook van bijzonder positieve aard zijn als ze bijvoorbeeld beïnvloed worden door ontvangen kennis of door de invloed van een inspirerend mens. Dit initiatief kan ook teweeggebracht worden door spiritueel inzicht als het hart voldoende open is voor 'de stille roep'. In dat geval is inwijding ook het gevolg van afstemming op inspirerende persoonlijkheden die ons gewonnen hebben door hun aantrekkingskracht, die we respecteren en wiens voorbeeld we willen volgen. Ook kunnen vertrouwen, vertrouwelijkheid en bewondering een rol spelen.

Over het onderwerp 'inwijding' en het pad van inwijding is kwistig gediscussieerd en geschreven. Dat is in het bijzonder het geval met betrekking tot verschillende esoterische scholen die alle diverse methodes gebruiken, resulterend in de vele wegen die door hun ingewijden zijn ingeslagen. Maar ondanks de verwarring die het misbruik van het woord 'inwijding' gezaaid heeft, betekent het gewoon 'een stap voorwaarts'. Een stap die genomen is met hoop en moed; een stap die genomen is met overtuiging. Dit vereist natuurlijk absolute eerlijkheid en integriteit van de persoon of de beweging die de verantwoordelijkheid voor de inwijding draagt. Maar, zoals de grote Perzische dichter Ghazzali zegt: 'Het zich begeven op het spirituele pad is als het afschieten van een pijl naar een onbekend doel, niet wetend wat de pijl in werkelijkheid zal raken.' Het is voor de meeste mensen vanzelfsprekend moeilijk het pad van inwijding te betreden. Het ligt namelijk in de menselijke natuur het waarschijnlijke resultaat van elke genomen handeling te willen weten voordat men kan geloven dat er in die handeling iets van waarheid schuilt. Dat verklaart waarom het soms zo moeilijk is een inwijding te ondergaan op een pad dat tot een onbekend doel leidt. Er zijn verschillende stadia van inwijding. De eerste worden genomen met behulp van een gids, door onderricht of door de helpende hand van iemand waarin men volledig vertrouwen heeft, of soms zelfs door inspiratie. Deze eerste stadia kunnen opgevat worden als een fase van vriendschap naar de leraar. Maar in feite is de moeder echter de eerste inwijder, want de eerste helpende hand voor het kind op zijn levenspad komt van de moeder.

Hoewel het mogelijk is dat we in contact komen met valse goeroes, moeten we ons er altijd van bewust zijn dat er een leraar in onszelf schuilt. Deze leraar is het zuivere zelf en daarom zal iemand beslist vroeger of later waarachtig onderricht vinden. Uiteindelijk zal de waarheid de leugen overwinnen door het simpele feit dat waarheid een groter werkelijkheidsgehalte heeft dan leugen. Zoals er in de diepte van de aarde water verborgen is, zo is er waarheid in de diepte van alle dingen verborgen. Op sommige plaatsen moet er dieper gegraven worden dan op andere, maar er is geen plaats waar geen water onder de aardkorst is, net zoals de waarheid altijd gevonden kan worden in de diepte van elk hart. Als men in de juiste leiding van Boven gelooft, zal men altijd goed geleid worden.

De volgende stappen op het pad van inwijding bestaan uit het succesvol doorlopen van de beproevingen van het leven. Sommige daarvan worden onbewust en andere bewust ervaren. We leggen allerlei soorten proeven af waarbij we eigenschappen als vertrouwen, eerlijkheid, waarheidsliefde, geduld, volharding en bescheidenheid moeten tonen, ook als deze eigenschappen soms onredelijk, vreemd, zonder betekenis, onvriendelijk en misschien zelfs onjuist lijken te zijn. Verdere inwijdingen doen de drang ontstaan te mediteren op hetgeen we ontdekt hebben in de omgang met anderen en we laten het resultaat samengaan met inzicht, dankbaarheid en begrip.

Verdere inwijdingen zijn het resultaat van iemands ideaal, hoe groter het ideaal hoe sterker de kracht van de ontvangen inwijding. Een dergelijke inwijding is een fenomeen op zich, omdat de ingewijde dan het heldere licht van zijn ideaal uitstraalt. Later houdt het ideaal op te bestaan als eigen aan de ingewijde, omdat het ware ik zich oplost in dat ideaal. Op dat niveau hoeft de ingewijde zijn liefde voor God niet meer uit te spreken. Hij is dan een levend voorbeeld geworden van die liefde: in gevoel, in houding, in woord en in gedrag. Als het goddelijke werkelijk gezien wordt in alle dingen en in alle wezens, hoeft men niet meer te zeggen dat men ziet: het zien is vanzelfsprekend. Op dat niveau ziet men in alle dingen alleen God en als gevolg daarvan wordt de ingewijde zelf een levende God. Hiervoor was er het geloof in God, toen was er de aanbidding van God, maar op dit niveau is er niets dan God. De Godgerealiseerde praat niet over het goddelijke van God. Als hij de atmosfeer oplaadt met de werkelijkheid van God, wordt door zijn aanwezigheid de aanwezigheid van God in alle dingen onthuld. Dit proces is onafhankelijk van zijn eigen godsdienst of dat van de mensen om hem heen. Volgend op dit stadium raakt de ingewijde geïnspireerd en handelt hij in de geest van God (Soefi's noemen dit de manier van God) en straalt hij dat ook uit. Het handelen, denken en spreken is dan Gods handelen, denken en spreken. Dat verklaart waarom er in alle heilige boeken en in alle religies gesproken wordt over Gods woord dat door een boodschapper tot ons komt.

In het Oosten, waar mystiek voor eeuwen en eeuwen een heel belangrijke rol heeft gespeeld, is inwijding altijd beschouwd als iets heiligs. Goddelijke kennis is nooit in woorden onderwezen en zal nooit in woorden onderwezen worden. Het werk van de mysticus is niet het met woorden onderwijzen, maar het afstemmen van degenen die open zijn tot hetgeen er geboden wordt. Op die manier wordt de zoeker een instrument van God. De mysticus bespeelt dus niet het instrument, hij is eerder de stemmer. En als het instrument gestemd is, wordt het in handen gegeven van de bespeler, wiens spel meer en meer een duidelijke expressie wordt van de goddelijke muziek. Op dat pad zijn er geen vaste regels, want elke adept is een ander instrument in de goddelijke symfonie. Eerlijkheid en bescheidenheid is het basisprincipe dat geldt voor de manier van leven van eenieder die zich op het pad van inwijding begeeft. Hoewel zijn omgeving hem liefdevol gadeslaat, hangt de vooruitgang van de zoeker naar waarheid geheel van hemzelf af. Het is de vreugde van de omgeving waardoor de zoeker het snelst vooruitkomt. Deze vreugde is als een innerlijk ontvouwen en komt als een verwijding van het bewustzijn. Als logisch gevolg kan gezegd worden dat de graad van vooruitgang is af te lezen aan de verwijding van de horizon van het bewustzijn, niet alleen van de adept maar ook van zijn omgeving. In dit verband is het wel heel ongelukkig dat zo velen aanspraak maken en zo weinigen hun aanspraak werkelijk realiseren. Zij die realiseren, maken geen aanspraak. Het is net als bij een vruchtboom, hoe overvloediger de vruchten hoe meer de takken buigen; hoe dieper de spirituele realisatie van de adept hoe bescheidener hij wordt. Degene die pretendeert zal vanzelfsprekend geen vruchten dragen. De oprechte ingewijde zal nauwelijks over inwijding spreken en voelt geen behoefte anderen tot zijn pad te bekeren, noch is er behoefte aan enige erkenning. Op de vraag: wat is het voordeel van spirituele vooruitgang, is het enige antwoord, dat men steeds beter in staat zal zijn de mensheid te dienen.

Of het voor ieder wenselijk is ingewijd te worden hangt af of inwijding gezien wordt als initiatie, het maken van een begin: vooruitgang. Het is vanzelfsprekend dat elke vooruitgang in het leven waardevol is en benut moet worden. Wat iemands interesse of graad van evolutie ook is, het is altijd raadzaam voorwaarts te gaan, of dat nu op het materiële, sociale, religieuze of geestelijke vlak is. Ongetwijfeld zijn er verschillende methoden voor spirituele hulp. De mens is niet geschapen om een engel te zijn en ook niet om als een dier te leven. De eerste stap naar bewustzijn is waarlijk mens te worden, om in evenwicht te zijn met zowel de geestelijke als de materiële wereld. Het is niet nodig spiritualiteit te zoeken in afzondering. Het is verkieslijker te contempleren en te mediteren te midden van onze maatschappelijke plichten. We kunnen, bedoeld of onbedoeld, door ons voorbeeld een hulp zijn voor hen die zich niet bewust zijn van de spirituele realisatie die hun geboden wordt. De ingewijde op het spirituele pad is zich er wel van bewust dat er niet van hem verwacht wordt hen die nog slapen te wekken, maar dat hij bereid moet zijn een helpende hand te bieden aan hen die wakker worden uit hun sluimering. Eigenlijk is dat de rol die inwijding speelt. Behalve dat er wegen en methoden zijn om in woord en handelen te onderrichten, is er ook een manier van zwijgend onderricht. Dit onderricht wordt alleen toegepast bij onderwerpen die een abstract karakter dragen. Iemand kan uren, dagen en maanden debatteren over een probleem dat niet in woorden kan worden uitgelegd, terwijl iemand anders door innerlijke uitstraling in een ogenblik, zonder woorden een antwoord kan geven. Dat is weer een andere definitie van inwijding.

Inwijding is synoniem aan moed en de vaste wil tot geestelijke groei. De vastberadenheid van overtuiging wordt vaak op de proef gesteld, bijvoorbeeld wanneer iemands geloof door anderen in woord of gedachte wordt bestreden. Ook al zijn we gewaarschuwd dat het vele jaren kan duren voordat er enige realisatie verkregen wordt, dan zijn we toch bereid vol te houden al duurt het duizend jaar. Anders gezegd: op het mystieke pad zijn standvastigheid, geduld, vertrouwen, begrip, bereidheid en vele andere deugden vereist. Dan komt natuurlijk de vraag boven of we soms ook teleurgesteld mogen zijn. Het antwoord is dat we moeten vertrouwen omwille van het vertrouwen en omwille van de vruchten van dat vertrouwen die we daarvoor in ruil krijgen. Absoluut vertrouwen is de grootste kracht die er is. Gebrek aan vertrouwen is een betreurenswaardige zwakheid. Daarom, ook als we verlies lijden als gevolg van ons vertrouwen, is er winst in de ontwikkeling van die grote kracht.

Op de vraag wat we kunnen verwachten van inwijding, zoals bijvoorbeeld goedheid, gezondheid, aantrekkingskracht, inzicht of psychologisch evenwicht, kan geantwoord worden dat niets van dit alles werkelijk tot spiritualiteit leidt. We moeten dus in verband met inwijding nooit opzettelijk naar deze eigenschappen streven. Wanneer iemand kracht ontwikkelt maar niet weet hoe die te gebruiken, kan dit rampzalige gevolgen hebben, alleen al door het feit dat het vermogen om goed en kwaad aan te trekken is ontwikkeld zonder in staat te zijn zich te ontdoen van hetgeen schadelijk is voor hemzelf en anderen. Deze gezochte resultaten hebben met inwijding niets te maken. Het doel is God in zichzelf te vinden en door de kracht van de inwijding wordt alle inspiratie en zegen ontvangen om dàt doel nader te brengen.

Er is een tijd voor alles en daarom vraagt ook verlichting natuurlijk tijd. In weerwil van storende factoren in het leven, zoals onbegrip van onze naaste vrienden en ongeluk, waarvoor we de schuld op God schuiven, gaat werkelijke vooruitgang op het innerlijk pad samen met ervaringen als geduld en het verlangen naar vooruitgang. Op dit pad zijn verschillende eigenschappen vereist, zoals een houding van ontvankelijkheid, het vermogen zowel gesproken als zwijgend onderricht te kunnen opnemen en het verankeren van alle ervaringen in de mind, zonder dat deze verwrongen worden door de beperkingen van de rede. Ofschoon dit gehele proces door ongeziene krachten van een hogere orde geleid schijnt te worden, is het niettemin de expressie van iemands wilskracht, waarin het ontwaken van de meest geheime Waarheid getoond wordt. In feite kan dit proces gezien worden als zijnde van goddelijke oorsprong, terwijl het tegelijkertijd iemands eigen individuele afstemming is op de spirituele bron van leiding.

Zoals we weten, wordt het woord 'inwijding' heel verschillend geïnterpreteerd. Door sommige mensen wordt het beschouwd als een verbintenis met een geheim genootschap. Door anderen als een bevordering naar een hogere graad. Dit heeft geleid tot een hele reeks van misverstanden over wat het woord 'inwijding' nu eigenlijk betekent. Daarnaast is er nog een veelheid van verschillende invloeden die tot inwijding kunnen leiden. Inwijding kan van binnenuit komen als iemand geïnspireerd raakt om voort te gaan door het voorbeeld van een medeadept op het pad. Als we het besef krijgen dat er iets verborgen ligt achter de sluier en dat we ons elke inspanning willen getroosten om dat mysterie te ontdekken, dan nemen we een eerste stap: inwijding.

Er wordt vaak heel geheimzinnig gedaan over het woord 'inwijding', maar de verklaring is eenvoudig. Het is het opruimen van zaken die men betreurt; het is het baden in de heilige wateren van innerlijke kennis; het is een goed gebruikmaken van de ervaringen en de krachten die we hebben verkregen doordat we ons ego hebben leren beheersen. Er zijn verschillende wegen en methoden die alle tot het bereiken van hetzelfde doel leiden. Maar, geen enkele ingewijde zal zijn doel bereiken als niet toewijding en bescheidenheid de twee schoenen zijn waarmee hij het pad betreedt.

Naar gezegd wordt heeft Abraham, de vader van de drie grote wereldreligies, duizenden jaren geleden een heilige steen (de Ka'aba) geplaatst als een tempel van inwijding en als symbool van het ideaal van de ene en dezelfde God. Moge de heilige 'sprekende Ka'aba' voor altijd een voorbeeld van waardigheid en toewijding zijn voor eenieder, ongeacht geloof of overtuiging, die zich op het pad van inwijding waagt.